ĐỖ PHỦ - LÊN LẦU

Đỗ Phủ 杜甫  

(712-770), Thịnh Đường

登 樓  

花 近 高 樓 傷 客 心，
萬 方 多 難 此 登 臨。
錦 江 春 色 來 天 地，
玉 壘 浮 雲 變 古 今。
北 極 朝 庭 終 不 改，
西 山 寇 盜 莫 相 侵！
可 憐 後 主 還 祠 廟，
日 暮 聊 為 梁 甫 吟。

Phiên âm 

Đăng lâu

Hoa cận cao lâu thương khách tâm,
Vạn phương đa nạn thử đăng lâm.
Cẩm giang xuân sắc lai thiên địa,
Ngọc Luỹ phù vân biến cổ câm (kim).
Bắc cực triều đình chung bất cãi,
Tây sơn khấu đạo mạc tương xâm.
Khả liên Hậu chúa hoàn từ miếu,
Nhật mộ liêu vi "Lương phủ ngâm".

Dịch nghĩa

Những đoá hoa nở trên lầu cao, làm cho lòng khách đau thương,
Trong lúc muôn phương nhiều nạn, ta lên lầu này.
Sắc xuân đến với trời đất sông Cẩm,
Trên núi Ngọc Luỹ, đám mây nổi biến đổi đời xưa, đời nay.
Sau cơn biến loạn, triều đình miền bắc vẫn không thay đổi,
Vậy thì bọn giặc cướp ở Tây Sơn kia chớ nên vào xâm lấn.
Thương thay Hậu Chúa mà còn có đến miếu,
Buổi chiều tà, ta hãy làm bài Lương phụ ngâm.

Dịch thơ

Lên lầu

Lầu cao hoa nở, khách thương sầu

Nhiễu loạn muôn phương biết chốn nào

Cấm Giang xuân đến vang trời đất

Ngọc Lũy bao đời mây nổi giao

Biến loạn, không làm thay mệnh nước

Tây Sơn, giặc cướp chớ xông vào

Hậu Chúa miếu đền thương trung liệt

Ngâm bài Lương phụ bớt niềm đau.

NGUYỄN AN BÌNH

____________________________________________________________
*Bài này Đỗ Phủ làm vào mùa xuân năm 764, lúc vừa về Thành Đô, nói đến việc Quách Tử Nghi đánh bại giặc Thổ Phồn, thu phục lại Trường An.

*Lương phụ ngâm: Theo sách Thục chí, Gia Cát Lượng khi còn cày ruộng có làm ra bài nầy.